Historische Buitenplaats Welgelegen/De Overtuin, Warnsveld (Gld)

Voor de maand maart heeft de Open Tuinen Commissie gekozen voor de Overtuin van buitenplaats Welgelegen midden in de oude dorpskern van Warnsveld (Open Tuinen Gids, nr. 194).
De Overtuin is in 1832 aangelegd als parktuin in landschapsstijl bij huis Welgelegen. Ze is inmiddels tot volle wasdom gekomen en heeft na ruim 190 jaren haar oorspronkelijke sfeer en opzet goed behouden en verkeert in uitmuntende staat van onderhoud.
De tuin herbergt veel bijzondere bomen en planten, waaronder Nederlands oudste honingboom Sophora Japonica.
Eind negentiende eeuw was het huis in gebruik als kostschool voor jongedames van kastelen en buitenplaatsen uit de wijde omtrek en als dagschool voor Zutphense meisjes van stand.
De naam ‘Overtuin’ stamt uit 1897 toen de familie VerLoren van Themaat, die het huis ‘Alpha’ aan de overkant van de weg bewoonde, het in bezit kreeg. Zij gaven landschapsarchitect L.A. Springer de opdracht om een tennisbaan in de tuin te situeren.
Deze werd in 1930 werd omgevormd naar een pinetum. Nu is er daar een Jeu de Boulesbaan.
De dochters Lieske en Dora Verloren van Themaat verrijkten de tuin met uitbundige bloementuinen en fruitbomen. Dora werd de eerste vrouwelijke fruitteelster en kweekster van Nederland en ontwikkelde o.a. haar eigen appelras; de IJsselpronk. Hiervan staat nog steeds een exemplaar in de oude boomgaard. Daar staat ook de bijenstal, waar imker Freek Driessen op biologisch dynamische wijze zijn bijen houdt.
In de tweede helft van de twintigste eeuw is de tuin aan de westkant uitgebreid met een strook weiland. Hier bevinden zich een vogelbosje met verschillende composthopen, een paddenpoel en de nieuwe boomgaard met bijzondere bomen, zoals een tulpenboom, een moerascypres, een watercypres, een zakdoekjesboom en een treurbeuk.
Fraai gebogen wandelpaden nodigen vanuit het huis uit tot een rondwandeling. Voor het huis ligt een klein grasveld dat geleidelijk overloopt in een grote parkweide met allerlei bijzondere boom- en heestersoorten.
Naald- en loofbomen wisselen elkaar af, zodat er een interessante compositie is ontstaan met verschillende groenschakeringen en bladtexturen, waarmee de botanische verscheidenheid goed uitkomt.
Drie bijzondere oude bomen die dateren van de tuinaanleg in 1832 zijn de honingboom, de kastanje en de sneeuwklokjesboom.
Van het vroege voorjaar tot in mei speelt de stinzenflora een grote rol. In februari de sneeuwklokjes en de krokussen en daarna volgen de scilla’s, de wilde anemonen, de narcissen, hondstand en Fothergilla.
Een blikvanger uit 1935 is de Chinese blauweregen. Oorspronkelijk groeide zij om een perenboom heen. Toen deze van ouderdom leek te bezwijken hebben de eigenaren het huidige staketsel laten bouwen.
Een andere in het oog springende boom is de Cornus kousa naast het terras.
In 2020 is een nieuw beplantingsvoorstel gemaakt met oog voor het historisch assortiment. Verschillende van deze plantensoorten zijn nu tot wasdom gekomen en verrijken de tuin door hun diversiteit.
Het onderhoud van de tuin wordt hoofdzakelijk gedaan door een hechte groep vrijwilligers onder leiding van de tuincoördinator, ook vrijwilliger. Voor deskundig vakwerk wordt een erfgoedhovenier ingehuurd.
Bij de entree van de tuin staan twee bronzen beelden die beeldend kunstenares Annewietske Stavast maakte van de laatste particuliere eigenaren Jonkvrouw C.M. Laman Trip en ds. E.W.H. Laman Trip-Kleinstarink, die decennialang betrokken waren bij de Overtuin.
Praktische informatie
Stichting Warnsveldse Monumenten
Molenstraat 6
7231 KN Warnsveld
Email: warnsveld@deovertuin.nl
Telefoon: 06 26378494
Website: www.deovertuin.nl
- De tuin is van februari tot oktober twee zondagen per maand open, entree tuin bedraagt € 4,00
- Tijdens de open tuindagen wordt op het sfeervolle terras koffie, thee & taart geserveerd.
- Voor tuingroepen zijn bezoeken op afspraak mogelijk. Voor € 8,50 p.p. (met een minimum van 10 personen) krijgt u een rondleiding, waarbij er aandacht is voor de rijke geschiedenis van de tuin en koffie/thee met krentenbrood. De rondleiding duurt ongeveer 1,5 uur.
- Jaarlijks zijn er vier verschillende exposities te bezichtigen in de oude boerderij die in gebruik is als galerie.
- Een Glossy ‘Overtuin Monument’ met verhalen over de geschiedenis van de buitenplaats, de bewoners, medewerkers en vrijwilligers is te verkrijgen bij de Overtuin.